Handreikingen, hoe om te gaan met iemand die rouwt
Het verdriet na een verlies heet rouw. Het is de prijs voor liefde.
Rouwen is liefde voor iemand die er niet meer is.
Het leven weer oppakken
Er komt veel kijken bij rouw. Aanvaarden wat bijna niet te aanvaarden is. Het moeten aanpassen van het leven nu een dierbare daar geen deel meer van uitmaakt.
De draad van het leven weer oppakken….. ‘Je moet verder, klinkt het vaak meelevend en vast en zeker bedoeld als warme aanmoediging. Maar hoe dan? De omgeving van iemand die rouwt kan veel betekenen. Wij geven graag wat handreikingen:
1. Laat de rouwende weten dat je er bent
Bij een verlies raakt de rouwende een houvast kwijt, in welke vorm ook. Iemand die er daarvoor wel was, is er nu niet meer. Het voelen van de aanwezigheid van andere mensen kan de rouwende nieuwe houvast bieden. Neem hierin het initiatief. Om hulp vragen of iemand op de koffie vragen is voor een nabestaande vaak moeilijk. In plaats van te zeggen “je mag me altijd bellen” of ”mijn deur staat altijd voor je open”, ga je gewoon langs en vraag je of het uitkomt. Of je belt op en vraagt of het een geschikt moment is.
2. Bied steun met praktische dingen
Het is altijd goed om praktisch te handelen. Neem de nabestaanden werk uit handen, kook, help boodschappen doen, vang een dag de kinderen op. Neem hierin ook initiatief.
3. Vraag wat hij/zij nodig heeft
Iemand die rouwt om het verlies van een dierbare, kan erg wisselen in stemming. Het ene moment is er behoefte aan praten, het andere moment aan rust of er is juist behoefte aan afleiding. Je kunt niet altijd weten wat hij/zij op dat moment nodig heeft. De makkelijkste oplossing is om dit de rouwende te vragen. Wil hij/zij praten, alleen zijn, iets leuks doen zonder te praten, herinneringen ophalen, of juist gewoon over het weer praten? Je zal verbaasd zijn hoe open iemand kan zijn in wat hij/zij nodig heeft. Soms is aandacht alles wat de ander nodig heeft.
4. Stem af op de ander
Als de rouwende het moeilijk vindt om zich te uiten, zoek dan een andere manier om af te stemmen. Dit kan betekenen dat hij/zij met rust gelaten wil worden. Dring niet aan maar kijk en luister goed naar de ander. Hou het dan bij aandacht schenken in een andere vorm. Samen een kop koffie drinken of een stuk wandelen opent misschien deuren. Wees een steunpilaar. Ben er. Je hoeft geen woorden te hebben. Zeg het als je niet weet wat je moet zeggen. Bij de ene persoon is “er zijn” voldoende, de ander wil graag praten en een derde wil dat jij vooral praat.
5. Toon oprechte aandacht voor het verlies
Neem de tijd om te luisteren en heb oprecht aandacht voor degene die verdriet heeft. Wees daarin bescheiden, haal geen eigen ervaringen aan. Het proces van bewustwording van het verlies doet pijn. Dit gaat samen met ontkenning en gevoelens van angst, verdriet, wanhoop en soms ook schuldgevoelens. De nabestaande zoekt de balans tussen verstand en gevoel, tussen verleden en toekomst. Blijf luisteren. Geef ruimte om zijn/haar gevoelens onder woorden brengen. Weerleg niet wat hij of zij zegt, ook al zijn dat uitingen van boosheid, ontkenning of schuldgevoel. Alles mag er zijn.
6. Deel je eigen oprechte emoties
Het kan gebeuren dat het verlies van de ander bij jou iets oprakelt. Pijn of verdriet dat van jou is, of dat door jouw medeleven de emoties erg voelbaar zijn. Verberg het niet, maar praat erover met de rouwende. Het geeft de rouwende de gelegenheid er voor jou te kunnen zijn. Ook dit opent deuren.
7. Blijf interesse tonen over het verlies
Laat je aandacht niet verslappen. Vrijwel elke nabestaande heeft behoefte om zolang als nodig het verhaal over het overlijden en de overledene te vertellen. Blijf interesse tonen over het verlies en leef je in in de situatie van de rouwende. Let ook op hoe het over een half jaar en over een jaar gaat, hou het onderwerp bespreekbaar.
Praten over doodgaan, nadenken over je eigen uitvaart.